[3.x Auth] Arka Kapıya Hoparlör Montajı

[Devrim]

Merhaba arkadaşlar.

Arka kapılara hoparlör montajı konusunda, forum sitemizin önceki hâlinde bir arkadaşımız göstermişti fakat bilgiler kayboldu ve mevcut forum'umuzda böyle bir konu yok. Ben de hazır elim değmişken anlatmak istedim. Aşağıda edindiğim tecrübeleri sırasıyla aktarmaya çalıştım.

Özellikle Authentique model araçlarımızda arka kapılarda tesisat çekili olduğu hâlde hoparlörler bulunmamaktadır. Aslında bu mevzu, Uğur arkadaşımızın açtığı "Authentique'lerde Arka Kapılara Hoparlör" konusundan alevlendi. Burayı yeni okuyan arkadaşların önce diğer konuya göz atmaları iyi olabilir.

Ama ben yine de önceki konuya da değinerek bugün yaptıklarımı anlatayım.


GEREKLİ ALET EDAVATLAR:

Aşağıdaki gereçler sizin deneyiminizde ufak tefek değişiklikler gösterebilecektir.

:arrow: Bir adet Clio Authentique araç. 8-)
:arrow: İki adet 13 cm. hoparlör. :mrgreen:
:arrow: Aracınızın bulunduğu noktaya kadar uzayabilen elektrik uzatma kablosu.
:arrow: Tornavida. (Geniş uçlu, ince uçlu, yıldız tornavida gibi bir kaç çeşit bulunsa her duruma karşılık iyi olur.)
:arrow: Maket bıçağı.
:arrow: Sele-bant ve kablo izole için siyah bant.
:arrow: Plot kalem.
:arrow: Matkap. (Ve beraberinde gerekli metal delici uçlar.)
:arrow: Lehim takımı.


1) HOPARLÖR SEÇİMİ

Diğer konuda, bu noktada da fikir alışverişi yaptık. Normalde Clio araçlarımızda kullanılan standart hoparlörlerin gücü 15 Watt'tır. Muhtemelen Cd-Çaların gücü de ona göre imâl edilmiştir. Bu bilgileri gözden kaçıran ben, gidip max'imum 150 Watt'lık hoparlör almıştır, hiç gerek yoktur. : ))

Şimdi şöyle bir handikap var arkadaşlar. Ön kapı olsun, arka kapı olsun, hoparlör almak veya değiştirmek isteyen arkadaşlar, öncelikle ve kesinlikle ilgili bölgeleri açıp inceleme yapmalıdırlar. Şu anki düşünceme göre, ön tarafa 13 cm.'lik hoparlörler uyarken, arka tarafa -belki- 14 veya 15 cm.'lik hoparlörler de sığabilir. Fakat, bilgime göre (yanlışım yoksa) hoparlörün watt'ı yükseldikçe arkadaki mıknatıs alanı ve çıkıntısı da orantılı olarak büyüyor ve bu da yerleştirmede sıkıntı doğurabiliyor. O yüzden ilk önce gerek araç üzerinde gerekse -mümkünse- alınacak hoparlör üzerinde fizibilite çalışmaları yapmak çok yerinde olur. Aşağıda da anlattığım gibi, benim 150 Watt'lık hoparlörün mıknatısı ile cam krikosunun çelik teli biraz sürtüştüler ve çözüm bulana kadar biraz çabaladım.

Neyse. Sonuçta bu hoparlörü almış bulundum ve bunu değerlendirmem gerek. Ön tarafta zaten tweeter sistemi bulunduğu için, arka tarafa aldığım bu hoparlörlerde de tweeter bulunmasını arzu ettim.


2) DÖŞEMENİN SÖKÜLMESİ VE TAKILMASI

Döşemenin sökülmesi ve takılması bilgileri için lütfen tıklayınız.


3) MONTAJ HAZIRLIĞI

Döşemeyi söktükten sonra, fabrikaca açılmış deliği açığa çıkartmak için, maket bıçağı ile köpük izole maddesini kesiyoruz.

[ img ]

Aşağıdaki fotoğrafta gördüğünüz gibi, malesef hoparlör mıknatısımızı yerleştireceğimiz alandan cam krikosuna ait bir çelik tel geçmektedir. Eğer hoparlörümüzü bu deliğe hesap yapmadan oturtursak malesef çelik tel hoparlörümüzün mıknatısına yapışmaktadır. Cam kolunu geri takıp camı kaldırıp indirdiğimizde, telin mıknatısın arkasına sürtündüğünü net şekilde duyabiliriz. Hoparlörü her şekilde yerleştirsek de temastan kurtulamıyoruz. Bu yüzden hoparlöre bir "yükseltme" işlemi yapmak gerekiyor. Ayrıca, açıkcası mıknatısa değer çelik tele az da olsa bir miktar akımın gideceğini, dolayısıyla tüm araçta istenmeyen bir elektrik akımının olacağından çekindim. Ya da tersi bir durumdan... O yüzden bu temastan kesinlikle kaçınılmasını öneririm.

[ img ]

Bu "yükseltme" işleminin amacı, hoparlörle saç arasına bir çerçeve koyup, hoparlörün mıknatısını temas edebileceği (yay, tel, cam, kablo vb.) cisimlerden uzak tutmaktır. Bir kaç yere sormama rağmen adam gibi bir çerçeve bulamadım. Belki biraz daha iyi aramam gerekiyordu... Herneyse. Bu konuyu ilk açtığımda elimde 13 cm'e uygun bir ince daire-çerçeve vardı ve onu değerlendirmeye çalışmış olsam da kötü bir işçilik çıkmıştı ortaya. Hatta konuyu okumuş olanlar görmüştür. Sonradan farkettim ki satın aldığım hoparlörlerin kapağındaki marka yazılı ızgara teli çıkardığımda elimde kalan çerçeveyi çok güzel bir "yükselteç" olarak kullanabiliyorum.

[ img ]

Bu çerçeveyi ters çevirip hoparlöre uygun şekilde yerleştirdiğimde işime yarayacak bir "aparat" hâline gelebiliyor.

[ img ]

[ img ]

İşte bu şekilde hoparlörü tekrar yerleştirip prova yaptım. Hem hiç bir temas yoktu hem de etrafta boşluk kalmadı. Aynen bu şekilde plot kalemi kullanarak, matkapla deleceğim yerleri işaretledim.

[ img ]

Daha sonra matkaba gerekli metal delici ucu taktım. Hangi ucu takacağımı, satın aldığım hoparlörlerin kutusundan çıkan kılavuzdan öğrendim. 3.3 mm'lik delik açın diyordu. Vidalar 4 mm. çünkü. Gerçi sizin edineceğiniz hoparlörün vida standartı farklı olabilir; kullanım kılavuzuna göz atınız.

Bir dizimi yere, bir dizimi de kapıya yükleyerek sabitlendim ve işaretlediğim yerleri matkapla deldim. (Aşağıdaki fotoğraftan birden fazla noktalam görülebilir, görmezden geliniz.)

[ img ]

Ve hemen ardından yerleştirme provası yaptım, sorun yoktu.


4) KABLOLARIN BAĞLANMASI VE MONTAJ

[ img ]

Sırada lehim işi var. Açıkcası şu "T-aparatı" denilen 'şeyi' aradım ama bulamadım. Bazı elektrikçiler, mevcut kabloyu "sıyırarak" bağlantı yap dedi, bazısı kabloyu kes dedi (ki bu fikre katılıyorum). Mevcut soketi 5 cm. geriden kesip saklamayı, açığa çıkan ucu da hoparlörlerle gelen kabloya bağlamayı düşündüm ama sonra şöyle bir fikir geldi aklıma. Araçlarımızdaki soketlerin üzerinde bir kapak var. O kapağı açıp görünen yerlere lehim yapabilirsiniz. Ama yok uğraşamam derseniz soketi kesip, hoparlör kablolarını doğrudan bağlayabilirsiniz de...

[ img ]

O kapakçığı kopardım attım ve içine lehim yaptım aşağıdaki görüldüğü gibi. Etrafını bantlarayak izole etmeden önce Cd çaları açarak test ettim, sorun yok. Fotoğrafta görülen siyah-gri kablo, hoparlör setinin içinden çıktı. Diğer hoparlör için de siyah-beyaz çıktı. Bu kabloların diğer ucu, hoparlörlerin arkasındaki mini-soketlere giriyor zaten. (Bkz. Bir sonraki fotoğraf.)

[ img ]

[ img ]

Son olarak da tüm kabloları uygun ve güzel şekilde derleyip toparlayıp, bantalayıp paketledim kapının içine! Ardından da hoparlörü vidalayıp işi bitirdim.

[ img ]


* DÖŞEME İÇ KISMI

Bu aslında bir ara madde. Yani uygulamak zorunda değilsiniz ama yine de bilgi vermek istiyorum.

Hoparlörde belli bir yükseltme yapınca, döşeme içindeki hoparlör muhafazasındaki "plastik çıkıntılara" temas etdeceğinden endişe ettiğim için, bu çıkıntıları maket bıçağıyla kolayca aldım. Bunlar görünümünün aksine çok ince plastikler ve bıçakla gayet kolay kesilebiliyor.

Öncesi:

[ img ]

Sonrası:

[ img ]

Ve döşemeyi üzerinden görünüm.

[ img ]

[ img ]

Bu arada ortalık, kapı, döşemeler falan biraz kirlendi, kusura bakmayın. : )

* Tüm işlemi bitirdikten sonra, kapının altında birbirinden biraz mesafeli iki deliğin olduğunu gördüm. Sanırım su vs. tahliye deliği olabilir. Yere gazete sererek uzandım. Bir elimde el feneri, diğer elim de cam kolunda, çevire çevire deliklerden kriko teline ve hoparlör mıknatısını gözledim. İyi bir açı yakalarsanız hepsini görebiliyorsunuz. Ve hiç bir temasın olmadığını görerek emin oldum...


SONUÇ

Döşemeleri yerleştirip ortalığı temizledim ve eve dönerken Cd'yi açtım. Eros Ramazzotti şahsiyetinin yavaş ama güçlü davulları olan bir parçasını açtım. Tanrım, bu ne mutluluk!. : )) Şunu belirteyim, tabii ki bu sisteme surround denmez ama yine de o hissi alabilmek için FAD -2 değerde tuttuğumda güzel bir ortam yakaladım. Hoparlörler elimdeyken veya test ederken sesi pek güçlü gelmiyordu. Fakat hoparlörü kapı kasası içine yerleşince kavuştuğu akustik ortamında bas frekansları daha iyi geldi. Akustiği zayıf olan enstrümanlar gibi hoparlörler de akustiksiz hâldeyken fazla bir şey ifade edemiyor...

Yaz zamanı biraz vakit bulabildim diye giriştim bu işe. Tavsiye ederim. Ama eğer eliniz bu işlere yatkın değilse yetkili bir yere yaptırın. Yanlış anlamayın ama denemelerinizden doğabilecek olası problemlerden sorumlu olmadığımı bir etik olarak yazmalıyım.

Sonuçta, bir şekilde bunu yapın, aracın içindeki hava değişiyor inanın...


ÖNEMLİ ÖNERİLER

• Alacağınız hoparlörün watt'ı ve ebadı konusunda iyi araştırma yapınız.
• Eğer mümkünse hoparlör satın almadan önce döşemeleri döküp yer incelemesi yapınız.
• Çalışma esnasında çıkartacağınız her türlü tapa, kapak, vida gibi parçaları bir kutu benzeri kap içinde muhafaza ediniz yoksa kaybedebilirsiniz. Çünkü çalışma esnasında ortalık biraz dağılabiliyor hâliyle.
• İşe girişmeden önce gerek döşemelerdeki vidaları rahatça sökebilecek, gerekse matkap gibi çok lazım gereçleri temin edininiz.
• Kablo bağlantısı yapınca kabloları izole etmeden önce ses denemesi yapınız.
• Hoparlörü montaj ederken yükseltme ihtiyacı hissederseniz yukarıdaki gibi bir aparat kullanınız. Eğer hoparlöre kaynak yapılmış olan, arasından vida geçen U şekilli saç-metalin arkası boş olursa, vidaları sıkıştırırken U şekilli çatal saçın geriye doğru bükülmesine ve kırılmasına yol açarsınız ki bu durumda hoparlörü vidalayamayabilirsiniz!.
• Eğer elinizde yeterli ekipman yoksa lütfen bir yetkiliden yardım alınız.

Kolay gelsin...

Teşekkür ederim.

[SAFAK SAHIN]

şu an benim için en yetkili kişi sensin .seni yakaladımmı varya ...............:) hemen bu işi yaptıracam dermişim .Kolonları alalımda yapma işini hallederiz.Toplandıkmı matkap tornavide lehim makinası falan getirin yanınızda unutmayın.orda yaparız bu işlerden :)
Devrimcim
Ellerine sağlık.İkinizind havası değişmiştir şimdi.Havanızdan geçilmez :lol: :) ;)

[Devrim]

Abi 40 TL işçilik ücreti alırım deeermişim. :mrgreen: Adam bana öyle dedi ya, malzeme ücreti dışında 40 dedi. Hayret bşi...

Abi sana forum indirimi, 15 TL. :mrgreen:

Yok yok, gel yapalım burada valla. Güzel bir duygu aracına 1 kilo kalıcı ağırlık koymak. :)

[hma82]

merhabalar arkadaşlar,

devrim kardeş öncelikle eline koluna sağlık yardım ve %100 emin ol süpersin sen.

ben 3 gündür kapının heryeri sökülmüş sadece döşemesi üstünde geziyordum şimdi anlıyorum ki biraz nazikçe inatlaşınca da biraz sertçe çekip çıkarıyoruz.

beki bişi daha sorayım kapıyı delmek şart değil mi başka bir yolu yok sanırım.

bu arada tekrar tekrar teşekkürler.

[ugur_yavuz]

Devrim ellerine sağlık, çok güzel olmuş.

En kısa sürede başlıyorum çalışmalara..

[omeralemdar]

devrim emegine ellerine anlatmana uygulamana kısaca teşekkürler paylaşımın için sagol var ol :roll:

[hma82]

merhabalar,

arkadaşlar kusura bakmayın her aşama kaydettiğimde içim içime sığmadığı için buralara yazasım geliyo :)

devrim kardeş dediğin gibi kapıyı söktüm, o beyaz şeyi kestim, benim hoparlörler eski araçtan çıkma 16 cm pioneer dediğin gibi yerine denedim tele dokunmuyor sorunsuz ama bi tarafında vidalayacağım yer biraz havada kalıyor onada bir çözüm bulacağız heralde.

bu arada ön hoparlörüde bakmak amacıyla bir söküyüm dedim ve çıkardım bu işten çok anlamam ama hiç plastik bir hoparlör görmemiştim arka kısımları bariz plastik, bu reno nereden çalacağını şaşırmış.

hepinize iyi çalışmalar ben şimdi gidip kapıları deleyim.

[Devrim]

...arkadaşlar kusura bakmayın her aşama kaydettiğimde içim içime sığmadığı için buralara yazasım geliyo... ...benim hoparlörler eski araçtan çıkma 16 cm pioneer dediğin gibi yerine denedim tele dokunmuyor sorunsuz ama bi tarafında vidalayacağım yer biraz havada kalıyor onada bir çözüm bulacağız heralde...

Hma82; elbette ki yaz olanı biteni heyecanla. Ki belki bizim gözümüzden kaçan bir nokta vardır, birbirmize etkileşimli olarak bu işi daha iyi yapacağımızı düşünüyorum...

Evet, arka kapıdaki fabrikada açılmış geniş deliği görünce 13 cm'den büyük hoparlörlerin de sığacağını düşünüyordum ama 16 cm büyük gibi ve hoparlörün arkasındaki kubbe yapı sebebiyle -doğrudur- vida yerleri yüksekte kalacaktır. Ama şunu yazmam lazım:

Benim yukarıda yaptıklarımda şöyle önemli bir rahatsızlık vardı; Biliyorsunuz ki vidalar, hoparlöre kaynak edilmiş bir çatalın içinden geçiyor. Eğer bu çatal ile kapı saçı arasında bir destek yoksa ve siz vidayı fazla sıkarsanız, hoparlöre kaynak edilmiş çatal saç eğilmektedir. Tahmin edersiniz ki o çatalın eğilmemesi için arkasında bir destek olmalıdır ki sonuçta vidayı iyi sıkıştırabilin. O yüzden benim yaptığım işte vidaları %100 sıkıştıramamıştım. Sıkıştırsaydım o çatallar geriye doğru büyüklecek ve kırılacaklardı.

O yüzden şu an, döşemeyi falan geri söküp, hoparlörü daha sağlam oturtmayı plânlıyorum. Gelişmeleri tekrar fotoğraflarım (GELİŞMELER İLK İLETİDE GÜNCELLENMİŞTİR!)...

...beki bişi daha sorayım kapıyı delmek şart değil mi başka bir yolu yok sanırım...

İki yöntem geldi aklıma ama nasıl yapılır ve güvenli olur mu bilmem. Hoparlörün çerçevesinin tam arkasında güzel denk gelecek bir çerveyi hoparlöre yapıştırabiliriz. O çerçevesi de saça yapıştırabiliriz. Ama bunun gerçekten güçlü bir yapıştırıcı olması şart.

Veya hoparlörü, döşemenin iç kısmına yapıştırabiliriz. Bir oto-elektrikçisi, bunun iyi ses alamamakla sonuçlanacağını söyledi ki haklı olabilir. Sebebi ise ilk iletimde bahsettiğim gibi hoparlör, yerleştiği yeri akustik ortamı olarak sayar ve o ortamla rezonasyona girer. Girmek zorundadır ki ürettiği ses o akustik ortamda büyüsün ve biz sesleri güçlü şekilde duyalım. Döşemenin iç kısmına yapıştırdığımızda kapı kasası ile döşeme arasındaki boşluk iyi bir akustik ortam sağlayamayabilir. Akustik ortamı oluşturan alaşım/madde de çok önemlidir. Ama yine de denemeden bilinmez.
:)

[Bahadir]

Emeğine sağlık devrimcim, iyi uğraşmışsın cidden. Ben kesinlikle uğraşamam böyle şeylerle. Başarılarının devamın dilerim.

[filip34]

Merhaba,

Gördüğüm kadarıyla hoparlör ile kapı saçı arasında hava akımı oluşturacak boşluklar var, Bu boşluklar sesin götü çıkmasına neden olur kapatırsan aradaki farkı görceksin. Bu tarz uygulamalarda kapı içi hazim ve hava yolu çok önemli oluyor. Hatta yapabiliyor isen hopatlör ile kapı döşemesi (plastik) arasına sünger ile kapat böylece ses kapı içerisinde kalmıyor ve daha tok bir ses çıkıyor. Sana bağsettiğim uygulamayı ben kendim yaptım ve aradaki farkı gördüm.

Bilgine..
Ferdi

[Devrim]

...hoparlör ile kapı saçı arasında hava akımı oluşturacak boşluklar var...

Ferdi, haklısın, önceki işçiliğim kötüydü gerçekten. Ama şu an yeni fotoğraflarla yazıyı güncelledim. Bugün akşam üstü adam gibi yapmaya çalıştım...

Teşekkürler...

[filip34]

Selam,

Şimdi güzel olmuş eline koluna sağlık. Güle güle kullan bir tavsiyem olacak yapmak sana kalımış kapı döşemesi birleşim noktalarını mum sık ve kapı içindeki boş alanları sünger kapla böylece ses kapı içerisinde kalmıyor ben yaptım gerçekten çok fark ertti bilgine..

İyi Güler.
Ferdi

[Devrim]

...bir tavsiyem olacak yapmak sana kalımış kapı döşemesi birleşim noktalarını mum sık ve kapı içindeki boş alanları sünger kapla böylece ses kapı içerisinde kalmıyor...

Evet evet, gerek bu dediğini gerekse bir iki önerin var yukarıda, onlar aklımda gelecek haftalarda uygulayacağım. Çok teşekkürler...

Bu arada, "mum" derken aklıma şu sıcak plastik tabancaları geldi. Elimde var bir tane bu tip 'yapıştırm' işlerini onunla yapıyordum. Onu mu diyorsun Ferdi, yoksa başka bir "mum" işi mi bu?

[filip34]

Abi bu ne hız maşallah,

Evet şu tabanca ile ısıtılarak kullanılan mumdan bahsediyorum ben yaptım resimleride ekleniştim.Eskiden bass seslerinde rezonans vardı sana bahsettiğim uygulamlardan sonra seste oldukça iyi sonuçlar aldım yapmışken tam yap kullan derim..

Kolay gelsin
Ferdi

[hma82]

selam arkadaşlar,

kapının birini bitirdim hakkaten bir klavuz olunca son derece kolay oluyomuş. 16cm taktım tam ortaladım telide engellemeyi döşemeyide.
Bu arada elinde eski hoparlör olan arkadaşlar var ise benim gibi vidalarını bulamıyosunuz, güzel bi çözümü varmış ben gerekli vida ve matkap ucunu almaya gittiğimde oradaki çocuk bana kendiliğinden giren vida verdi eskiden pimapenciler kullanıyodu onun sac için olanı varmış ondan, delmeye hiç gerek kalmadı direk girdi ve oldu.
şimdi gidip diğerinide takayım. ben soketi kestim saklayacağım belki işe yarar diye ama sanmam.

hepinize kolay gelsin